مقدمه
هوش یکی از پیچیده ترین فرآیند روانی است که انسان ها و تمام موجودات از شروع زندگی خود با آن سروکار دارند. باید به این مورد اشاره داشت که هوش تنها ویژه انسان ها نیست و استفاده از آن در جانداران نیز دیده می شود. اکثر افراد به دنبال تشخیص میزان هوش خود و اطرافیان شان هستند، که امکان اندازه گیری آن با انجام تست های هوش، آزمون های روانشناسی و سنجش های مغزی وجود دارد.
هوش چیست؟
در اکثر مواقع در جواب سوال هوش چیست افراد از عقل و IQ یاد می کنند، اما معنی درست کلمه هوش چیست؟ هوش مجموعه ای از استعدادها است که حافظه، دقت، تمرکز، یادگیری، درک، سرعت پردازش و استدلال در آن دخیل هستند. در واقع هوش، فرآیندی ذهنی و دربرگیرنده ظرفیت منطقی، درک خودآگاهی، یادگیری، مهارت حل مسئله، برنامه‌ریزی، خلاقیت، دانش فردی، زبان و… است.
هوش، توانایی یادگیری از تجربه‌ها، تفکر انتزاعی و برخورد کارآمد با محیط و افراد پیرامون خود است. هوش در هر فرد متفاوت و غیر همسان است. تفاوت های فردی در زمینه هوش بسیار برجسته است، حتی در افراد دو قلوی هم سان نیز مسئله هوش کاملاً منحصر به فرد خواهد بود.
هوش بچه به کی می رود؟
بعضی افراد به دنبال فهمیدن این که، کودک هوش را از کدام والد به ارث می برد هستند. که باید بدانند محققان به وضوح بیان کرده اند تنها عامل غالب در تعیین هوش، ژنتیک نیست، بلکه 40 تا 60 درصد هوش ارثی است و مابقی آن به شرایط خانوادگی، شرایط محیطی و شرایط اجتماعی بستگی دارد.
در بخش ژنتیک هوش مادر نقش فوق العاده مهمی دارد و همینطور محققان دانشگاه واشنگتن دریافتند که پیوند عاطفی مادر و فرزند برای رشد بخش هایی از مغز حیاتی است. پس از تجزیه تحلیل یک گروه مادر دارای فرزند 7 ساله به این نتیجه رسیدند که کودکانی که از طرف مادر حمایت عاطفی می شوند و نیاز های هوشی آنها برطرف می شود رشد هیپوکامپ آنها 10 درصد بیشتر از بچه هایی است که با مادرشان فاصله عاطفی دارند. هیپوکامپ بخشی از مغز است که محل حافظه، یادگیری و پاسخ در آنجا اتفاق می افتد.
انواع هوش
هوش به دو دیدگاه تبدیل می شود: هوش کلی و هوش چندگانه
هوش کلی
روان‌شناسان و پژوهشگران در آغاز، هوش را یک توانایی کلی برای استدلال منطقی تعریف می کردند. این دیدگاه همان دیدگاه کلاسیک هوش یا هوش کلی است. در این دیدگاه هوش به صورت یک کل بررسی میشود که هوش یعنی: به کار انداختن توانایی های خود برای رسیدن به هدف مطلوب در زندگی و کسب و کار.
هوش چندگانه گاردنر
آقای گاردنر دیدگاه چندگانه را برای نخستین بار طراحی کرد او بر این باور بود که دیدگاه کلاسیک، هوش را صرفا به عنوان توانایی استدلال منطقی تعریف می کند در حالی که افراد، فرهنگ ها و نقش های گوناگون را به انجام می رسانند که هریک این نقش ها بر پایه توانمندی و استعداد بنا شده است. با توجه به این دیدگاه هوش، یک توانایی کلی نیست و هوش های گوناگونی وجود دارد.
پیشنهاد ویژه
اگر می خواهید با تست استعدادیابی گاردنر و نوع استعدادتان آشنا شوید، می توانید مقاله تست گاردنر چیست را مطالعه کنید.
چگونه هوش خود را افزایش دهیم؟
بهترین زمان برای افزایش هوش برای کودکان در سنین 3 تا 8 سالگی است. به این سنین، سنین طلایی گفته می شود، چون همه چیز کودک به خصوص شخصیت و هوش او در این سن شکل می گیرد. هوش توانایی انعطاف پذیر و قابل افزایش است که با چند راهکار می توانید عملکرد مغزتان را افزایش دهید.
ورزش کنید
ورزش کردن در سلامت مغز و تقویت هوش نقش مهمی دارد، چون موجب جذب اکسیژن بیشتر و خون رسانی بهتر بدن می شود.با ورزش هایی مانند ورزش های هوازی که در نوع خود سنگین نیست، می توانید هوش خود را افزایش دهید. در کنار آن به تناسب اندام شما نیز می تواند کمک کند.
تغذیه سالم داشته باشید
تغذیه سالم نیز یکی از راهکارهای افزایش هوش است. مواد معدنی و ویتامین ها که مغز برای عملکرد خود به آنها نیاز دارد را تامین کرده و از طریقی به سلامت عصبی، افزایش هوش و تقویت حافظه خود کمک می کند. برای افزایش هوش از کندر، گرمی جات، سبزیجات، ویتامین ها، ماهی چرب، قهوه، بلوبری، زردچوبه، دمنوش چای سبز و چای نعناع استفاده کنید.
تمرین برای مغز
بعضی از کارها به نوعی تمرین برای مغز محسوب می شود که اکثر این تمرین ها کارهای روزمره ای است که با تغییر کوچک می توان موجب افزایش هوش شما شود. برای مثال:
- مسواک زدن با دست غیر غالب
- دوش گرفتن با چشم های بسته
- جای خود را سر میز غذا عوض کنید
- قاب عکس، ساعت، تقویم و اشیا را وارونه کنید
- با پول خورد های سکه ای تمرین و بازی کنید
پیشنهاد ویژه
برای آشنایی با تست هالند و نوع تیپ شخصیتی خود می توانید مقاله تست هالند را مطالعه کنید.
تمرکز و آرامش داشته باشید
افراد بسیاری به دلیل مشغله ها، هیجانات و استرس زیاد هوش و فرصت های پیشنهادی را از دست می‌دهند. باید در کنار تمرین ها به تمرکز و آرامش خود تسلط داشته باشند و از قدرت تحلیل و پردازش ذهن استفاده کنند.
با افراد باهوش ارتباط برقرار کنید
زمانی که از اجتماع فاصله بگیرید و خودتان را محدود به افراد خاص کنید از خلاقیت‌ها دور می شوید و به مرور زمان دچار پسرفت هوشی و نادیده گرفته شدن استعداد می شوید. بسیاری از افراد خلاق و باهوش زمانی شکوفا می شوند که با افراد موفق معاشرت داشته باشند.
پرهیز غذایی داشته باشید
همه ما می دانیم که فست فود و خوراکی های بس شیرین و چرب آسیب های زیادی به بدن ما می رسانند، اما باید بدانید که سبب کاهش بهره هوشی نیز می شوند، به ویژه، این اثر در کودکان در حال رشد بیشتر و همینطور اثرات دائمی نیز می تواند داشته باشد.
چه عواملی موجب کاهش هوش میشود؟
عواملی مانند فناوری، تکنولوژی، عادت های غذایی، نوع زندگی بر عملکرد مغز انسان ها تاثیر می گذارد. همچنین عادت های نامناسب باعث کاهش هوش و توانایی فکر کردن می شود. عوامل نام برده زیر موجب کاهش هوش می شوند.
- انجام هم زمان چندین کار
- کار بعد از سفر
- انجام کار شبانه
- مصرف بی رویه و زیاد میوه
- استفاده زیاد از گوشی‌های هوشمند
- مصرف غذاهای چرب و فست فود
اندازه گیری هوش
اکثر افراد درگیر میزان اندازه گیری هوش خود هستند که یکی از روش های اندازه گیری، تست های هوش و تست های استعدادیابی است برای مثال شما با انجام تست گاردنر و یا هالند به میزان دقیق هوش خود بر هر نوع استعداد دست پیدا می‌کنید.
نتیجه
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، هوش در هر فرد یک توانایی ثابتی نیست بلکه می تواند در تمامی افراد متفاوت باشد. همچنین علاوه بر ژنتیکی بودن هوش، موارد دیگری نیز در آن دخیل هستند که به افزایش آن کمک می کنند. مواردی چون تغذیه مناسب، ورزش مداوم و تمارین درگیر کننده مغز، که هر کدام کمک به سزایی در رشد هوش افراد می کنند. باید توجه داشت که بهترین سنین برای افزایش میزان هوش، سنین 3 تا 8 سالگی خواهد بود.
