مقدمه
تمام افراد جامعه برای پیشرفت و دستیابی به موفقیت های زندگی نیاز به تمرکز و دقت در انجام امور زندگی دارند. اکثر افراد به طور رسمی گام اول تمرکز و دقت را در مدرسه تجربه می کنند، به همین دلیل باید به دانش آموزان، آموزش داده شود و راه را نشان داد که در این مقاله اصول اصلی را میتوان یاد گرفت.
بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان که برای یادگیری و حفظ مطالب مشکل دارند، آن را از کم هوشی می دانند و بر این باور پیدا می کنند. اما باید بدانید که در حین مطالعه، عنصر کلیدی برای فهم محتوای درسی تمرکز و دقت شما است.
خیلی از افراد در مواقعی که تمرکز کافی نداشته اند شروع به یادگیری مطالبی کرده اند که در مواقع عادی برای درک و یادگیری نیاز به زمان کوتاهی دارند. اما عدم تمرکز موجب شده ساعت ها زمان بگذارند که در نهایت نتیجه درست نیز حاصل نشود.
تمرکز چیست؟
قدرت توجه کردن به یک موضوع خاص، بدون درگیری های ذهنی و بدون توجه به حاشیه ها و همچنین اختصاص دادن تمام انرژی و دقت به موضوع است. تمرکز اقدامی آگاهانه است که در کنار قابل یادگیری بودن نیازمند به تلاش نیز است.
اثرات تمرکز
دانش پذیران یا هر افراد دیگری که در کارهایش تمرکز می کنند این قابلیت را دارند تا نقاط ضعف خود را تبدیل به قوت کنند. قدرت درک و یادگیری با تمرکز در ارتباط است، به این معنا که هرچه تمرکز بالاتر باشد درک مبحث و یادگیری موضوع بهتر و سریع تر انجام خواهد پذیرفت. تمرکز بر روی هر موضوع باعث رشد و پیشرفت می شود که در نتیجه آن، موجب بالا رفتن اعتماد به نفس در شخص خواهد شد.
مهم ترین اثرات تمرکز
تسلط بر اتفاق های خوب و بد
هدفمند بودن
قدرت استدلال بالا
صرفه جویی در زمان
تصمیم گیری سریع
پیش از آنکه راه های افزایش تمرکز را بگوییم نیاز است انواع تمرکز را بشناسید.
پیشنهاد ویژه
برای آشنایی با راهکار های موفقیت در دانش آموزان،می توانید مقاله چگونه می توان یک دانش آموز موفق بود را مطالعه کنید.
تمرکز ساده
برای خواندن یک کتاب داستانی ساده نیاز به تمرکزی ساده دارید، زیرا خواندن این گونه کتاب ها همیشه شیرین و لذت بخش است و می توان با حداقل تمرکز به راحتی ساعت ها مطالعه کرد و خسته نشد.
تمرکز دشوار
در نوع تمرکز دشوار، خستگی زودتر به سراغ شما می آید. برای مثال اگر کتاب درس شیمی را قرار باشد بخوانید، نیاز به درک موضوع های کتاب و تجزیه و تحلیل خواهید داشت که در آخر شب ها به دست آوردن این گونه تمرکز ها بسیار دشوار و سخت است.
تمرکز ارادی
در بعضی از موضوع ها به دلیل اجبار به خواندن مطلبی برای آزمون یا در مواردی علاقه به آن، خودتان اراده می کنید. حتی در مواقعی که احساس خستگی یا پریشانی ذهنی دارید، تمرکز مورد نیاز را به دست خواهید آورد. به این نوع تمرکز، ارادی می گویند.
تمرکز غیر ارادی
در نوع تمرکز غیر ارادی که بیشتر به تمایلات درونی شما مربوط می شود به دلیل حسی که شخص به موضوع مورد نظر دارد آن را به شکلی تقریباً غیر ارادی دنبال می کند. برای مثال شما در حال تجربه هیجانات، ترس و خشم هستید که جز آن موضوع، امکان تمرکز بر روی هیچ موضوع دیگری را نخواهید داشت و تمام تمرکزتان برای همان احساس خواهد بود. این نوع تمرکز جز موارد غیر ارادی شما است.
تمرکز سریع
تمرکز سریع در هرجا و زمانی قابل اتفاق است که می تواند هم ارادی و هم غیر ارادی باشد. به عنوان مثال آثار هنری که شما را جذب خود می‌کند و شما تمرکزی سریع بر روی آن می کنید تا درکش کنید. به این گونه درک و لذت بردن، تمرکز سریع می گویند.
تمرکز طولانی
برای خواندن کتاب با مطالب سنگین، شما باید تمرکز طولانی داشته باشید. در این نوع تمرکز شما نیاز به دقت، انرژی و زمان بیشتری دارید. بسیاری از افراد مشکلی با تمرکز سریع ندارند ولی در موارد تمرکز طولانی نیازمند تلاش بیشتری هستند.
علائم عدم تمرکز در دانش آموزان و دانشجویان
کمبود انرژی و احساس خستگی
در صورتی که مدام احساس خستگی دارید و انرژی مورد نیاز برای شروع یا دنبال کردن هدف خود ندارید، باید بدانید که مشکل شما عدم تمرکز است.
سردرگمی
اگر در بیشتر مواقع با احساسات مختلف درگیر هستید و گاهی احساس بیچارگی و نا امیدی دارید، با راه های افزایش تمرکز می توانید خود را نجات دهید.
فراموشی و بی نظمی
اگر مدام تکلیف های خود را فراموش می کنید، وسایل را گم می کنید و حتی بی نظمی و بد قولی در زندگی روزمره خود دارید، باید بدانید که یکی از علائم عدم تمرکز را دارید. این اتفاقات زمانی رخ می دهد که شما نمی توانید روی موضوع خاصی تمرکز خود را جمع کنید.
استرس
استرس یکی از علائم اصلی عدم تمرکز دانش آموزان و همه افراد است. استرس یعنی مسائل حل نشده بسیاری در ذهن وجود دارد که به مشکل تبدیل شده اند و همین مشکلات باعث مختل کردن عملکرد شما می شود.
علت عدم تمرکز در دانش آموزان و دانشجویان
ضعیف شدن بینایی
ضعف چشم یا دید در مواردی تمرکز را از دانش آموز می گیرد. اگر این مورد را احساس کرده اید برای رفع مشکل حتما اقدام کنید.
ترس و عدم آرامش
دانش آموزان که احساس آرامش را در خانه، خانواده و مدرسه نداشته باشند تمرکز آنها پایین است. همینطور احساس ترس در افراد موجب می شود تمرکز و دقتشان از بین برود و احساس ترس بر آنها غلبه کند.
آزار دیدن از همکلاسی ها
اگر دانش آموزان در کلاس یا محیط مدرسه در برابر آزار و اذیت یا حتی مسخره کردن همکلاسی ها یا هم مدرسه ای ها قرار بگیرند، دیگر نمی توانند درست تمرکز کنند. این دانش آموزان در منزل نیز بیش از حد حساس و پنهان کار می شوند و همینطور از مدرسه به هیچ عنوان خوششان نمی آید.
بیش فعالی
بعضی از افراد به اختلال بیش فعالی دچار هستند. این اختلال به همراه خود، علائمی مثل آرام ننشستن و حواس پرتی های مکرر به همراه دارد که اگر این علائم را در دانش آموزان دیدید در گام اول باید به مشاور مدرسه مراجعه کنید.
همینطور تشخیص بیش فعالی کودکان و یا مصرف خودسرانه دارو ممکن است تأثیر بدی بر ذهن و رشد کودک بگذارد. توجه کنید که هر مشکل تمرکزی نیاز به مصرف قرص ندارد و این دارو فقط باید با دستور پزشک برای کودکانی که بیش فعالی در آنها تشخیص داده شده است استفاده شود.
بازی ها و راهکارهای تقویت ذهن
در متن زیر حروف د را پیدا کنید.
چک کردن بیش از حد و نشان دادن واکنش و فکر و خیال بیهوده، شما را از بین می برد. اکنون باید بدانید که نگرانی های بی مورد، شما را وارد چرخه بیش از حد فکر کردن می کند. بنابراین بدانید که خلاقیت و عملکرد شما را کاهش می دهند.
از ۱۵۰، ۱۵ بار عدد ۴ را کم کنید و حاصل را یادداشت کنید.
نام ده حیوان را در مدت ۳۰ ثانیه بنویسید.
از عدد ۱۰۰ دو تا دو تا کم کنید.
پیشنهاد ویژه
اگر می خواهید با نحوه رقابت سالم در دانش آموزان آشنا شوید، می توانید مقاله رقابت سالم درسی را مطالعه کنید.
راه های افزایش تمرکز در امتحان
عجله نکنید
در آزمون ها و امتحان های خود به هیچ عنوان عجله نکنید، عجله تمرکز شما را می گیرد. با صبر به سوال ها پاسخ دهید.
ذهن خود را درگیر چیزی نکنید
شما نمی توانید جای نشستن، شخص مراقب یا تعداد سوالات را انتخاب یا تغییر بدهید. این موارد می‌تواند ذهن شما را درگیر کند و موجب از بین رفتن تمرکز شما شود. به آنها توجه نکنید و تمرکز خود را برای امتحان نگه دارید.
فهم درست سوالات
به خود قول بدهید که سوالات را کامل و با دقت می خوانید. حتی اگر سوالی به نظرتان آسان می آید با خط کشیدن زیر قسمت مهم به خود کمک کنید. با این عمل شما بر روی آن کلمه تمرکز می کنید و به راحتی جواب خود را وارد می کنید.
در زمان امتحان، رقابت ممنوع
در زمان امتحان به هیچ عنوان به دوست یا همکلاسی خود فکر نکنید که او قرار است چگونه امتحان بدهد و یا اینکه خیلی بیشتر از شما بلد است. رقابت، تمرکز شما را سلب می کند و به شما استرس و اضطراب بیش از حد اعمال می کند. شما فقط به خودتان فکر کنید و خودتان را کامل تر از قبل بشناسید.
قبل از امتحان محیط را تجسم کنید
برای این که ذهن خود را آماده کنید از یک هفته قبل از امتحان روزانه بین ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه از وقت خود را به این اختصاص دهید که خودتان را در جلسه امتحان تصور کنید. قدم بزنید، بنشیند، نفس های خود را تنظیم کنید و فضای کلی امتحان را تجسم کنید و تصور کنید که واقعا در جلسه امتحان حضور دارید. در ذهن خود برگه امتحان را در دست بگیرید و سوالات را مرور کنید. شما با این کار به مرور تمرکز و دقت سر امتحان را یاد میگیرید و در جلسه آزمون استرس به سراغ شما نمی آید.
نتیجه
کودکان و نوجوانان در مسیر تحصیلی خود با چالش های زیادی رو به رو می شوند که عدم دانش در زمینه تمرکز و دقت، اکثر مواقع انرژی زیادی از آنها می گیرد. برای افزایش بهره وری و سرعت بخشیدن به مقوله آموزش، راه های بسیار زیادی وجود دارد که می تواند آنها را در این مورد کمک شایانی کند. تیم آموزشی سامانه آموزش مجازی رایسا در این مقاله موارد مورد نیاز برای افزایش تمرکز و دقت را بیان می کند، بطوریکه خواننده می تواند بعد از مطالعه آن، سطح کیفی خود را افزایش دهد.
